Liquidatie Permar WS (Liquidatievoorziening Permar)   € 800.000 V
In 2016 is het besluit genomen om de Gemeenschappelijke Regeling van Permar WS op te heffen. De financiële effecten van deze liquidatie zijn opgenomen in het liquidatieplan. De gemeenteraad heeft dit liquidatieplan d.d. 23 maart 2017 vastgesteld en tevens de Edese bijdrage in deze liquidatie voorzien.
Het leeuwendeel van de liquidatiekosten zijn de afvloeiingskosten van de niet-gesubsidieerde medewerkers. Om gemeenten te stimuleren deze medewerkers in dienst te nemen om daarmee de liquidatiekosten te verminderen hebben de colleges van de vijf gemeenten een verrekensystematiek vastgesteld.
Voor Ede resulteert de doorrekening van de verrekensystematiek, als gevolg van het plaatsen van 15 medewerkers voor onbepaalde tijd bij Werkkracht, in een lagere bijdrage in de liquidatiekosten van de Permar van circa € 800.000. Dit bedrag kan vrijvallen uit de Voorziening Liquidatie Permar. Bij de Programmarekening 2018 wordt mede op basis van de actualisatie van het liquidatieplan Permar de benodigde voorziening berekend en aangepast.

Afrekening re-integratie 2017   € 200.000 N
Het bedrag voor re-integratietrajecten 2017 blijkt € 0,2 miljoen hoger dan in de jaarrekening is voorzien. Het re-integratiebudget 2018 is overgegaan naar Werkkracht.

Compensatie tekorten nieuwe taken WMO en jeugd   p.m.
Vanaf 2015 zijn er nieuwe taken op het terrein van Jeugd en WMO overgekomen naar de gemeenten. Dit heeft voor diverse gemeenten geresulteerd in financiële tekorten. Om gemeenten te compenseren voor deze tekorten, is een Fonds tekortgemeenten ingesteld. Tijdens de ALV van de VNG in juni 2018 is door de leden ingestemd met dit Fonds tekortgemeenten. Het betreft het cumulatief tekort over de jaren 2016 en 2017 van de onderdelen Jeugd en WMO. De gemeente Ede heeft op de gedefinieerde onderdelen een claim ingediend van € 7,5 miljoen. De definitieve toekenning van de claims is mede afhankelijk van de totale claim van alle gemeenten. In de novembervergadering van de VNG wordt de verdeling van de totaal beschikbare € 200 miljoen over de gemeente kenbaar gemaakt, waarna deze wordt verwerkt in de decembercirculaire.

Huiselijk geweld   p.m.
Met de gemeenten Nijkerk en Amersfoort vindt momenteel overleg plaats om per 1 januari 2019 de uitkering Vrouwenopvang voor Nijkerk over te hevelen van centrumgemeente Amersfoort naar centrumgemeente Ede. Per 2015 is de uitvoering (Veilig Thuis, maar ook de opvang) voor Nijkerk belegd bij de gemeente Ede. Eind vorig jaar bleek dat de uitkering hiervoor door de gemeente Amersfoort wordt ontvangen.
Over de jaren 2015-2018 vindt onderzoek en overleg plaats voor een mogelijke verrekening van de door Ede gemaakte kosten. In het laatste kwartaal 2018 verwachten wij duidelijkheid hierover. Mogelijke opbrengsten worden verrekend met onze reserve Vrouwenopvang.

Jeugdhulp   € 3.200.000 N
De kosten voor jeugdhulp stijgen verder door (meer jeugdigen en een hoger bedrag per jeugdige) en zijn daardoor € 3,5 miljoen hoger dan de actuele begroting. Deze was al € 3,2 miljoen verhoogd op basis van de gestegen uitgaven 2017. Vrijwel op alle zorgvormen is een stijging te zien waarbij vooral de stijging bij ambulante begeleiding en behandeling (individueel en groepsgericht) opvalt. Steeds meer jeugdigen uit Ede ontvangen deze vorm van jeugdhulp welke veelal thuis of op en rondom school wordt ingezet. Het grootste deel van de kosten en de kostenstijging wordt echter veroorzaakt door de toename van het aantal jeugdigen in zware en extra zware verblijfsvormen (gezinshuizen en Jeugdzorg Plus).
Het beeld op jeugd stijgt als gevolg hiervan zonder ombuigingen, naar een structureel tekort van € 8 miljoen. Op de inschatting van de kosten 2017 lijkt een voordeel van € 0,3 miljoen te ontstaan.

BUIG   € 100.000 N
De gemeente Ede ontvangt elk jaar een budget van het Rijk om de kosten voor bijstandsverlening te betalen. Het over 2018 toegekende budget is echter, net als in voorgaande jaren, niet voldoende om de werkelijke kosten te dekken. Met de oprichting van Werkkracht BV per 1 januari 2018 zijn de inspanningen om inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt naar werk te begeleiden geïntensiveerd. Prioriteitsgroepen met een specifieke aanpak zijn jongeren, statushouders en 45-plussers. Door daarnaast de instroom effectief te beheersen - 27% van het aantal melders voor een uitkering leidt niet tot een uitkering- is de daling van het uitkeringsbestand ingezet.
Hoewel het uitkeringsbestand gestaag daalt wordt in 2018 een tekort voorzien van € 1,9 miljoen op de kosten voor de bijstandsverlening. De raad heeft hiervoor in de begroting € 1,8 miljoen dekking opgenomen. Gezien het te verwachten resultaat is een bijstelling met € 100.000 extra nodig.

Thuisondersteuning - maatwerk
Bij de maatwerkvoorziening thuisondersteuning zien we ten opzichte van 2017 een lichte stijging in de kosten, Deze zijn in de Meicirculaire 2018 gecompenseerd. We hebben in 2018 extra personeel ingehuurd om de wachttijden voor een intake/huisbezoek terug te brengen. Vanaf september voeren we het maatwerktafelgesprek/brede intake op verschillende manieren uit. Via een huisbezoek, op het Werkplein of telefonisch. Hierdoor kunnen we versneld de huidige inhuur afbouwen.
Per saldo verwachten we op het budget van circa € 6 miljoen over 2018 ongeveer neutraal uit te komen.
Het nieuwe abonnementstarief (zie ook de toelichting eigen bijdrage) kan een aanzuigende werking hebben op vooral de maatwerkvoorziening thuisondersteuning. We gaan dit mogelijke effect in 2019 goed monitoren en nemen deze mogelijke ontwikkeling tevens mee bij de evaluatie thuisondersteuning die dit jaar nog plaatsvindt.

Eigen bijdrage WMO   p.m.
Naar aanleiding van de gerealiseerde opbrengsten eigen bijdragen 2017 hebben we de raming in 2018 met € 500.000 bijgesteld. Het voordeel hebben we ingezet door het budget maatwerkvoorzieningen voor begeleiding, dagbesteding, etc. te verhogen. Hierdoor wordt ook het bestaande tekort op begeleiding 2019 overeenkomstig lager.

Vanaf 2019 wordt het nieuwe abonnementstarief van de Wmo ingevoerd. Elke klant betaalt dan alleen nog een vaste periodebijdrage en geen inkomensafhankelijk marginaal tarief meer. De opbrengst eigen bijdrage daalt hierdoor fors, waarbij dit voor 50% bekostigd wordt door het Rijk. Het overige deel is voor rekening van de gemeenten. De compensatie van het Rijk valt echter in Ede hoger uit, omdat wij in ons eigen bijdrage beleid een lager marginaal tarief (10%) hebben vastgesteld dan het landelijke tarief (12,5%). Om die reden lijkt voor 2019 geen nadeel te ontstaan. De berekening van de CAK-monitor sluit aan op onze bijgestelde raming.

Begeleiding, dagbesteding etc.   € 600.000 V
Bij de meerjarenbeleidsvisie is het bestaande tekort op begeleiding ad € 1,3 miljoen van 2017 éénmalig gecompenseerd vanuit de algemene middelen. Het budget begeleiding voor 2018 is hiermee verhoogd, waardoor - bij een gelijkblijvende situatie - het financieel resultaat neutraal is. We schatten echter een voordeel in van € 600.000. Er is namelijk voor 2018 sprake van een geringe kostenstijging op het maatwerk en de kosten van inhuur, maar we zijn in de meicirculaire ook gecompenseerd voor de gestegen lonen en prijzen. De verhoging van het budget begeleiding, zoals hierboven beschreven bij de eigen bijdrage Wmo, is voornamelijk de reden van het huidige voordeel.

In het financiële kader vanaf 2019 is het bestaande nadeel van circa € 1,3 miljoen niet gecompenseerd vanuit de algemene middelen. Door vooral de bijstelling van de raming eigen bijdrage en de financiële ontwikkelingen 2019 schatten we in dat dit tekort teruggebracht wordt naar ongeveer € 700.000.
We zijn in 2018 gestart met het uitwerken van mogelijke (stuurbare) besparingen. Dat doen we in afstemming met onze partners. Een voorbeeld hiervan betreft de invoering van de nieuwe tarieven Wmo. We verwachten dat in 2019 de overschrijding hierdoor verder afneemt. Deze positieve effecten worden meegenomen bij de concretisering van de taakstelling op het tekort in het sociale domein. Of dit proces gaat leiden tot een volledige oplossing van het bestaande tekort in 2019 is nog onvoldoende duidelijk.

Vanaf 2020 is nog niet bekend of we voldoende vanuit het Rijk gecompenseerd gaan worden voor vooral de effecten van langer thuis wonen, dan wel de toenemende vergrijzing welke landelijk ingeschat wordt op circa 4% per jaar.

Beschermd wonen   € 150.000 V
   verrekenen met reserve € 150.000 N
Het huidige bestedingsbeeld is nagenoeg gelijk aan de begroting van € 22 miljoen. Er wordt meer gebruik gemaakt van de extramurale GGZ-arrangementen, wat we tevens terugzien in lagere kosten van de zorg in natura. Daarentegen heeft de bedrijfsvoering in 2018 een éénmalig extra personele inzet gevraagd.
De einddatum voor het indienen van de aanvragen voor de innovatiesubsidie is 1 oktober 2018. Wij hebben voor deze innovatiesubsidie € 500.000 gereserveerd, waarvan de uitvoering mogelijk doorloopt in het jaar 2019. Per saldo bestaat naar verwachting een voordeel van € 150.000, die conform de bestaande systematiek met de regionale reserve Beschermd wonen verrekend wordt.